Deze website gebruikt cookies

We gebruiken cookies om content en advertenties te personaliseren, om sociale mediafuncties aan te bieden en om ons verkeer te analyseren. We delen ook informatie over uw gebruik van onze site met onze sociale media-, advertentie- en analysepartners, die deze kunnen combineren met andere informatie die u aan hen heeft verstrekt of die zij hebben verzameld op basis van uw gebruik van hun diensten.

Onze privacyverklaring:

Blogs / 

Fake reviews: Google moet de gegevens van de anonieme gebruiker bekend maken

IT, Privacy & Cybersecurity

26 november 2019

Geschreven door

Natascha van Duuren

Blog Image
Eerder deze maand schreef ik al over Facebook die als internettussenpersoon de nepadvertenties van John de Mol van het platform moest halen. Diezelfde dag wees de Rechtbank Amsterdam ook een vonnis over Google en de recensies die bij een kleermakerij werden achtergelaten. Een tiental recensies stuitten op verzet bij de eigenaar van deze kleermakerij. De online recensies zijn allemaal negatief en bevatten eigenaardigheden die doen concluderen dat ze aantoonbaar vals – en afkomstig uit dezelfde bron – zijn. De nepadvertenties zijn volgens de eigenaar het gevolg van een incident in de winkel van de kleermakerij op 6 april 2019. De eigenaar wil dat Google de schadelijke fake reviews verwijdert. Het platform verweert zich tegen deze vordering door te stellen dat het een cruciale rol speelt in het ordenen van de hoeveelheid informatie op het internet en dat internetgebruikers belang hebben bij de integriteit van de diensten die Google aanbiedt. Terughoudendheid is volgens het platform geboden bij het opleggen van beperkingen aan de werking en integriteit van haar diensten.

De reviews

Een aantal eigenaardigheden kleven aan de reviews:

  • Ze zijn geschreven door Google-gebruikers die in totaal slechts één of twee recensies hebben geplaatst;
  • Alle namen zijn onbekend bij de kleermakerij en de identiteit van de betreffende gebruikers is niet op internet te achterhalen;
  • In de recensies wordt opvallend veel verwezen naar de Google-Recensie-Tool en naar andere recensies;
  • In de recensies wordt steeds gesproken over ‘the owner’ en wordt denigrerend over de kleermaker zelf gesproken;
  • De recensies zijn geschreven in de Engelse taal en de review van ‘Luc de Lang’ is hoogstwaarschijnlijk een letterlijke vertaling uit het Engels;
  • De review van “Fiona L” spreekt van een trouwjurk op maat, een dienst die in de praktijk van de kleermakerij al meer dan een half jaar niet meer uitgevoerd wordt;
  • De namen “Guy Manuel” en “Thomas Bangaltar” zijn de namen achter het Franse electroduo Daft Punk;

In de jaren voorafgaand aan dit incident waren er bovendien maar drie negatieve reviews op de site van de kleermakerij.

Het vonnis

De rechtbank acht het dus aannemelijk dat deze tien reviews inderdaad van één en dezelfde persoon afkomstig zijn en daarmee lijkt het logisch dat de gebeurtenissen in de recensies ook niet daadwerkelijk gebeurd zijn.

Sinds het starten van de procedure zijn vijf recensies niet meer beschikbaar omdat ze verwijderd, geblacklist of als abusive aangemerkt zijn. De overgebleven recensies worden door de rechtbank beschouwd als onrechtmatig en schadelijk jegens de kleermakerij. Het is volgens haar aannemelijk dat het om een hardnekkig volgehouden wraakactie gaat, zodat ook vrees voor herhaling bestaat. Zodoende bestaat er een reëel belang bij verstrekking van de gevorderde gegevens ter achterhaling van de auteur(s). Een minder ingrijpende handeling is niet mogelijk.

Het belang van de kleermakerij om omwille van zijn eer en goede naam te kunnen optreden tegen onrechtmatige reviews, dient volgens de rechtbank te prevaleren boven het belang van Google om niet tegen haar wil de identiteit van een gebruiker kenbaar te maken.  Bovendien weegt het belang van de kleermakerij gelet op de concrete omstandigheden zwaarder dan het belang van de recensenten bij anonimiteit. Die kunnen zich bovendien – als zij worden aangesproken door de kleermakerij – zich nog tegen de beschuldigingen verdedigen.

Conclusie

Weer een zaak waarin duidelijk wordt dat er grenzen zijn aan de mate waarin de grote techplatforms zich achter hun rol als tussenpersoon kunnen verschuilen. Overigens is het op zich zeer begrijpelijk – en zelfs lovenswaardig – dat grote techplatforms niet zomaar persoonsgegevens van gebruikers verstrekken. Het is natuurlijk wel frustrerend als je als kleine partij eerst tegen een grote techreus ten strijde moet trekken om vervolgens (pas) je gelijk te kunnen halen tegenover degene die jou daadwerkelijk schade heeft berokkend. Een deugdelijke – en breed geaccepteerde – notice-and-take-down policy zou wellicht kunnen bijdragen aan minder onnodige rechtszaken op dit onderwerp. De andere kant is natuurlijk dat de techreuzen vervolgens (eerder) van censuur beticht zullen worden. Kortom: een onderwerp waarover nog wel meer zaken zullen volgen.

Door Teun Pouw

Vragen?

Heeft u vragen over deze blog, neemt u dan contact op met Annemarie van Egmond.