Voor ondernemingen wordt ESG een steeds belangrijker thema. Waar duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid lange tijd voornamelijk reputatie- of marketingkwesties waren, hebben recente (Europese) ontwikkelingen ertoe geleid dat ESG in toenemende mate een juridisch vraagstuk is geworden. Bedrijven worden geconfronteerd met nieuwe rapportageverplichtingen, ketentransparantie-eisen en toezichtmaatregelen.
In deze blogreeks worden de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van ESG, en de gevolgen daarvan voor ondernemingen besproken.
De termen duurzaamheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en ESG worden vaak door elkaar gebruikt, maar verschillen in focus.
ESG staat voor Environmental, Social and Governance en omvat de drie pijlers waarop ondernemingen worden beoordeeld:
ESG is een internationaal gehanteerde term, vooral binnen de financiële sector, waar deze criteria worden gebruikt om niet-financiële prestaties meetbaar te maken. De Nederlandse term maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) heeft een vergelijkbare strekking, maar is minder strikt gedefinieerd. Beide benaderingen komen neer op hetzelfde uitgangspunt: ondernemingen hebben niet alleen een winstdoel, maar ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Waar maatschappelijk verantwoord ondernemen vroeger vooral vrijwillig was, is dit de afgelopen decennia sterk veranderd. Veel ondernemingen ondersteunden maatschappelijke initiatieven, maar ESG was zelden onderdeel van de kernstrategie. Inmiddels is dat fundamenteel anders.
Vanaf de jaren ’80 is (internationale) milieuregelgeving in snel tempo uitgebreid. De Europese Unie heeft daarbij een centrale rol gespeeld. Een belangrijke mijlpaal was de presentatie van de European Green Deal in 2019, met als doel een klimaatneutrale EU in 2050. Deze beleidsagenda heeft geleid tot omvangrijke wetgeving die direct gevolgen heeft voor ondernemingen, zoals:
Deze en andere maatregelen markeren een duidelijke verschuiving: ESG is niet langer een keuze, maar een juridisch kader waarbinnen ondernemingen moeten opereren.
ESG heeft niet alleen een juridische, maar ook een strategische dimensie. Ondernemingen worden steeds vaker beoordeeld op hun ESG-prestaties door investeerders, klanten en ketenpartners. Veel grote bedrijven hanteren inmiddels een supplier code of conduct waarmee zij ESG-verplichtingen doorleggen aan hun leveranciers.
Daarnaast neemt de aandacht van toezichthouders toe, met name waar het gaat om misleidende duurzaamheidsclaims (greenwashing). Zowel de Autoriteit Consument & Markt (ACM) als de Europese Commissie hebben richtsnoeren en sanctieregimes opgesteld om misleiding te bestrijden.
De ontwikkeling van ESG laat zien dat maatschappelijke verantwoordelijkheid steeds verder juridisch wordt verankerd. Ondernemingen doen er goed aan hun duurzaamheidsbeleid tijdig af te stemmen op de toenemende Europese verplichtingen en transparantie-eisen.
Het is daarbij van belang om niet alleen te voldoen aan de letter van de wet, maar ook om ESG structureel te integreren in de bedrijfsstrategie en governance. Dat vraagt om een multidisciplinaire benadering: juridisch, strategisch en operationeel.
Heeft u vragen over ESG of duurzaamheid? Neem dan contact op met Sonja Geldermans, advocaat Ondernemingsrecht.
Wilt u elke maand een overzicht van updates en blogs in uw mailbox? Schrijf u dan in voor onze nieuwsbrief!
