AI aansprakelijk stellen?

Mijn hoofdstuk sloot ik af met de volgende overwegingen:

• In de nabije toekomst zullen tal van robots in onze samenleving worden geïntegreerd, waarbij niet zo eenvoudig vast te stellen is welk mens of bedrijf “achter de robot zit”. Dit is uiteraard een onwenselijke situatie. Alleen al uit oogpunt van transparantie dient hier duidelijkheid over te worden verschaft.
• De vraag is bovendien  wie juridische verantwoordelijkheid kan dragen voor het handelen (of nalaten) van deze robot. Deze vraag zal met name relevant zijn voor robots die autonoom opereren en sociale en economische functies verrichten.
• De beantwoording van deze vraag is complex en is niet alleen een juridische vraag, maar veeleer een morele en ethische vraag.
• De vraag is echter of het toekennen van rechtspersoonlijkheid de enige wijze is om de vraag naar juridische verantwoordelijkheid voor het handelen of nalaten van de robot te beantwoorden.
  Gezien de snelle ontwikkelingen op het gebied van robotica, is het terecht dat de Europese Unie heeft aangegeven haast te willen maken met het identificeren van mogelijke lacunes in huidige veiligheids- en aansprakelijkheidskaders. Of zij, gezien de brede complexiteit van deze vraag, ook een uitspraak zal doen over de wenselijkheid van rechtspersoonlijkheid van robots is nog maar zeer de vraag.

Vijf jaar later is een rapport van de Britse Law Commission,  een onafhankelijke adviescommissie van de Britse wetgever, verscheven: Microsoft Word - 2025-07-29 - Column AI Discussion Paper (v4).  Volgens het rapport ontstaan veel juridische problemen rond AI omdat AI geen rechtspersoonlijkheid heeft en dus niet rechtstreeks aansprakelijk kan worden gesteld. Het rapport stelt tegelijkertijd dat huidige AI-systemen nog niet geavanceerd genoeg zijn om rechtspersoonlijkheid te rechtvaardigen. Gezien de snelle en mogelijk steeds snellere vooruitgang in AI-technologie is het volgens de Commission wel zinvol om deze optie nu al te bespreken, gezien de ontwikkeling van AI en de mogelijkheid dat zeer geavanceerde systemen in de nabije toekomst wél een zodanige mate van autonomie en adaptiviteit bereiken dat rechtspersoonlijkheid relevant wordt.

In mijn hoofdstuk in Multidisciplinaire Aspecten van Artificial Intelligence schreef ik dat de haast die Europa leek te maken, terecht was. Vijf jaar later kunnen we concluderen dat er voor wat betreft de vraag naar de (on)wenselijkheid van rechtspersoonlijkheid van AI nog niet veel nieuws onder de zon is. 

Neem voor vragen contact op met Natascha van Duuren, Partner & Advocaat IT, Privacy & Cybersecurity.

 Wilt u elke maand een overzicht van updates en blogs in uw mailbox? Schrijf u dan in voor onze nieuwsbrief!