ESG: nieuwe wet- en regelgeving komt eraan

Sinds enige jaren is er een tendens zichtbaar waarbij bedrijven niet alleen op hun eigen gedrag, maar ook op dat van hun (internationale) ketenpartners aangesproken kunnen worden. Op EU-niveau worden ook wetgevingskaders ontwikkeld op het gebied van ESG. Concrete maatregelen zijn bijvoorbeeld de rapportage- en transparantieverplichtingen voor bedrijven die in 2024 in werking zullen treden.

Recent is ook de Nederlandse Corporate Governance Code herzien. Onderdeel van deze herziening is de verantwoordelijkheid van het bestuur om rekening te houden met duurzaamheid bij het bepalen van de strategie en beleid van het bedrijf.

Het initiatiefvoorstel gaat verder dan eerdere wet- en regelgeving doordat het juridisch afdwingbare verplichtingen bevat. Het is gebaseerd op twee pijlers:

1. Een algemene zorgplicht voor alle ondernemingen die internationaal actief zijn. Iedere onderneming die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat haar activiteiten nadelige gevolgen kan hebben voor mensenrechten, arbeidsrechten of het milieu moet maatregelen nemen om die gevolgen te voorkomen, te beperken of te herstellen. Als dat onvoldoende mogelijk is, zouden de activiteiten onder omstandigheden achterwege gelaten moeten worden.
2. Een specifieke zorgvuldigheidsnorm voor grote ondernemingen. Dat houdt in dat grote ondernemingen een gepaste zorgvuldigheid in hun productieketen moeten toepassen door doorlopend de nadelige gevolgen van haar activiteiten te identificeren, voorkomen en te verminderen. Daarover dient zij ook verantwoording af te leggen.

Het initiatiefvoorstel heeft tot veel kritiek geleid, aangezien het de regeldruk op ondernemingen aanzienlijk verhoogd en brede zorgplichten oplegt. Tegelijkertijd is het onmiskenbaar dat er een (internationale) tendens naar meer regels op het gebied van ESG is. Op EU-niveau worden eveneens wetsvoorstellen ontwikkeld waarin zorgplichten en zorgvuldigheidsplichten voor bedrijven worden opgenomen. Ook in de rechtspraak – zoals de Milieudefensie/Shellzaak – heeft ESG de wind in de rug.

Sommige ondernemers beschouwen ESG nog als een ver-van-mijn-bed-show. Gelet op de grote hoeveelheid regelgeving die eraan komt, is dat niet verstandig. Elke ondernemer, ook MKB, wordt hier vroeg of laat mee geconfronteerd. Grote bedrijven nemen nu alvast maatregelen, bijvoorbeeld door het aanstellen van green officers of sustainability officers, wiens taak specifiek gericht is op de gevolgen van de bedrijfsactiviteiten op het milieu. Door op tijd aandacht te besteden aan ESG en de (aankomende) wet- en regelgeving kunnen problemen in de toekomst worden voorkomen.

Meer weten over dit onderwerp of heeft u vragen? Neem dan contact op met Sonja Geldermans en Eveline Bakker, advocaten Ondernemingsrecht.