In een recent rapport van de Governance Innovatie- en Adviescommissie (IAC) ‘Zeggenschap en medezeggenschap in de zorg: naar innovatieve vormen van (mede)zeggenschap?’ delen zorgorganisaties hun ervaringen met nieuwe vormen van inspraak, betrokkenheid en besluitvorming. De conclusie: formele raden zijn waardevol, maar sluiten niet altijd meer aan op de complexe organisaties van vandaag.
De zorg is immers flink in beweging doordat regionale en domein-overstijgende samenwerking steeds meer centraal komt te staan. Daarnaast bestaat behoefte aan flexibelere, meer op maat gemaakte en integrale benaderingen voor het organiseren van (mede)zeggenschap. Denk aan inspraak via digitale platforms, samenwerking tussen verschillende raden en het organiseren van (mede)zeggenschap in regionale netwerken.
Op basis van interviews met bestuurders, cliëntenraden, verpleegkundige adviesraden, ondernemingsraden en andere betrokkenen, die zijn uitgevoerd door de IAC, hebben Renate Vink-Dijkstra en Eveline Bakker dit rapport opgesteld. Het biedt concrete handvatten en inspiratie om binnen je eigen organisatie het gesprek te voeren over:
Hieronder beantwoorden we de meest gestelde vragen over dit thema – en laten zien hoe jouw organisatie hiervan kan profiteren.
Zeggenschap gaat over directe invloed van professionals of cliënten op besluitvorming. Medezeggenschap is de formele manier waarop betrokkenen, vaak via raden (zoals cliënten- of ondernemingsraden), advies- of instemmingsrecht hebben. Beide vormen spelen een cruciale rol in het draagvlak en de kwaliteit van besluiten binnen zorgorganisaties.
Veel geïnterviewde organisaties geven aan dat klassieke vormen (zoals formele vergaderstructuren) niet altijd meer passen bij de dynamiek van de zorg. Ze zijn soms te traag, te beperkt in perspectief of sluiten niet aan bij de snelheid en urgentie van verandering, vooral bij regionale samenwerking of wijkgerichte zorg.
Denk aan hybride vormen zoals digitale consultatieplatforms, informele advieskringen, gezamenlijke werkgroepen tussen verschillende raden, of experimenten met “open tafel”-besluitvorming waarbij direct betrokken professionals meepraten.
Grotere betrokkenheid, betere besluiten, meer draagvlak, meer werkplezier en hogere cliënttevredenheid. Uit het rapport blijkt ook dat het benutten van juridische ruimte – dus slim gebruik maken van wat wél kan – leidt tot creatieve oplossingen én naleving van de wet.
Begin met een open gesprek: wat werkt wél en wat niet? Wie voelt zich gehoord? Gebruik de checklist (zie hieronder) of laat een externe partij meekijken naar de structuur én cultuur van (mede)zeggenschap.
Het rapport is gratis te downloaden via de Brancheorganisaties Zorg.
Op verzoek van de IAC hebben wij de resultaten uit de door de commissie gevoerde interviews verwerkt en dit rapport opgesteld. Wij begeleiden meerdere organisaties bij het toekomstbestendig inrichten van zeggenschap en medezeggenschap. Wij doen dit onder andere door scherpe analyses van de huidige situatie, het begeleiden van dialoogsessies met betrokken partijen en het ontwerpen en implementeren van passende (en hybride) vormen van inspraak. Altijd op maat en altijd in co-creatie met bestuurders, professionals en medezeggenschapsraden. Interesse in een gesprek of sessie? Neem contact met Renate Vink-Dijkstra of Eveline Bakker.
Wilt u elke maand een overzicht van updates en blogs in uw mailbox? Schrijf u dan in voor onze nieuwsbrief!
