Eén van de pijlers van het ESG-beleid van de Europese Unie is de Corporate Sustainability Due Dilligence Directive (CSDDD). Deze richtlijn is op 25 juli 2024 in werking getreden en moet nog worden omgezet in nationale wetgeving. Het doel van de richtlijn is dat grote bedrijven nadelige gevolgen voor mensenrechten en milieu zoveel mogelijk voorkomen, beperken of beëindigen – ook wanneer deze zich voordoen binnen hun waardeketen.
De CSDDD verplicht grote ondernemingen om doorlopend due dilligence-onderzoek te doen naar hun eigen activiteiten en die van hun vaste (keten)partners. Bedrijven moeten inzicht geven in de impact van deze activiteiten op het gebied van milieu, sociale kwesties en governance (ESG). Als blijkt dat de activiteiten negatieve gevolgen hebben voor mens of milieu, dan moet de onderneming maatregelen treffen om de gevolgen te voorkomen, beperken of te beëindigen. Tot slot zijn bedrijven verplicht te rapporteren over hoe zij aan hun due dilligence-verplichting voldoen.
Bedrijven die in strijd met de verplichtingen uit de CSDDD handelen lopen risico op handhaving en aansprakelijkheid. In Nederland wordt de ACM aangewezen als toezichthouder op de naleving en de ACM krijgt ook de mogelijkheid omzetgerelateerde boetes op te leggen bij overtredingen.
In de CSDDD is ook een specifiek civielrechtelijk aansprakelijkheidsregime opgenomen. Voor Nederland betekent dit in de praktijk weinig nieuws: ESG-gerelateerde zaken, met name milieuschade, konden al via het civiele recht aan de rechter worden voorgelegd. Het Nederlandse aansprakelijkheidsrecht is namelijk al gebaseerd op open zorgvuldigheidsnormen en -verplichtingen. Wel is de verwachting dat de Nederlandse zorgvuldigheidsnormen steeds sterker zullen worden beïnvloed en ingevuld door internationale standaarden zoals de CSDDD.
De CSDDD is niet op alle bedrijven van toepassing, maar voornamelijk op grote bedrijven. Afhankelijk van het aantal werknemers en de omzet krijgen bedrijven een aantal jaar de tijd om aan de verplichtingen te voldoen. De exacte criteria zijn nog aan verandering onderhevig.
Ook de CSDDD is geraakt door het Omnibus-voorstel. In eerste instantie moest de CSDDD uiterlijk op 26 juli 2026 geïmplementeerd worden. Inmiddels is dat uitgesteld tot en met 26 juli 2028. In het voorstel is onder andere de reikwijdte beperkt, waardoor minder bedrijven aan de verplichtingen moet voldoen. De inhoud van de verplichtingen wordt ook beperkt: bedrijven moeten alleen nog over hun directe ketenpartners rapporteren, niet over de gehele waardeketen.
Het Omnibus-voorstel betreft nog slechts een voorstel en is nog geen officiële wetgeving. Het Europees Parlement heeft het wetgevingspakket op 22 oktober 2025 afgewezen. De status van de CSDDD is voorlopig dus nog onzeker.
De Nederlandse overheid heeft reeds een concept wetsvoorstel opgesteld, namelijk de Wet internationaal verantwoord ondernemen (WIVO). Het is de verwachting dat wanneer er vanuit de EU vereenvoudigde regels komen, het wetsvoorstel daarop aangepast zal worden.
Heeft u vragen over ESG of duurzaamheid? Neem dan contact op met Sonja Geldermans, advocaat Ondernemingsrecht.
Wilt u elke maand een overzicht van updates en blogs in uw mailbox? Schrijf u dan in voor onze nieuwsbrief!
