We gebruiken cookies om content en advertenties te personaliseren, om sociale mediafuncties aan te bieden en om ons verkeer te analyseren. We delen ook informatie over uw gebruik van onze site met onze sociale media-, advertentie- en analysepartners, die deze kunnen combineren met andere informatie die u aan hen heeft verstrekt of die zij hebben verzameld op basis van uw gebruik van hun diensten.
Onze privacyverklaring:
Hieronder kunt u kiezen voor welke doeleinden u cookies op de website van De Clercq wilt toestaan.
Governance heeft betrekking op het inrichten van een organisatie op een dusdanige manier dat de kwaliteit van het bestuur en het toezicht daarop wordt gewaarborgd. De afgelopen jaren is dit in de zorgsector een steeds belangrijker onderwerp geworden. De gedachte daarachter is dat een goede governance de kwaliteit van de zorg ten goede zal komen. Voor de zorgsector zijn er daarbij meerdere aandachtspunten om rekening mee te houden. Deze zullen in de blogreeks over Governance in de zorg aan de orde komen. In dit blog wordt de Governancecode Zorg besproken.
In 2005 is de eerste versie van de Governancecode Zorg (toen nog genaamd de ‘Zorgbrede Governancecode’) opgesteld gepubliceerd door een aantal brancheorganisaties in de zorg. Inmiddels zijn er meerdere nieuwe versies gepubliceerd, waarvan de meest recente de Governancecode Zorg 2022 is.
De Governancecode Zorg is een vorm van zelfregulering door de zorgsector. De Governancecode is opgesteld door de brancheorganisaties en zij stellen ook als voorwaarde dat hun leden daaraan voldoen. Ook andere belanghebbenden – zoals cliënten en medewerkers – zijn betrokken geweest bij het opstellen van de Governancecode om het draagvlak daarvan zo breed mogelijk te maken.
De code geldt voor iedere zorgorganisatie die lid is van één van de aangesloten brancheorganisaties (zoals ActiZ, NVZ, de Nederlandse ggz) en de daarmee verbonden groeps- en dochtermaatschappijen die zorg verlenen. Ook zorgorganisaties die geen lid zijn van een brancheorganisatie krijgen in de praktijk te maken met de code. Zorgverzekeraars stellen vaak als voorwaarde dat een organisatie de code naleeft en de toezichthouders, IGJ en NZa, hanteren de code om de kwaliteit van het bestuur en toezicht te toetsen. Ook rechters zullen bij het oordelen of het bestuur en de raad van toezicht hun taak zorgvuldig hebben vervuld, kijken naar de normen en principes uit de code. De meeste zorgorganisaties zullen zich dus feitelijk aan de Governancecode moeten houden.
De inhoud van de code is gebaseerd op zeven principes:
1. Goede zorg
2. Waarden en normen
3. Invloed belanghebbenden
4. Inrichting governance
5. Goed bestuur
6. Verantwoord toezicht
7. Altijd in ontwikkeling
Deze zeven principes zijn vervolgens in de code nader uitgewerkt in bepalingen en gedragsregels ten aanzien van de concrete toepassing.
De code is een vorm van zelfregulering en daarmee strikt genomen juridisch niet bindend. Toch zijn de principes in de praktijk gezaghebbend en worden ze gehanteerd om in vulling te geven aan open normen, zoals wat goed bestuur en toezicht inhoudt.
Voorheen gold het bekende principe van ‘pas-toe-of-leg-uit-beginsel’. Daar is inmiddels van afgestapt. In de praktijk leverde dit namelijk ‘afvinkgedrag’ op, waarbij strikt genomen zorgorganisaties wel voldeden aan de concrete eisen maar niet in de geest van de Governancecode handelden of zich daar daadwerkelijk bewust van waren. Daarom wordt nu ook het principe ‘pas-toe-én-leg-uit’ gehanteerd, waarbij een zorgorganisatie ook moet toelichten hoe zij voldoet aan de beginselen uit de code. In sommige gevallen is afwijking in het geheel niet mogelijk en geldt simpelweg het ‘pas toe’ principe. Wanneer een zorgorganisatie wil afwijken van een bepaling, dan zal dat op goed gemotiveerde en toetsbare onderbouwing moeten plaatsvinden.
Het is de verantwoordelijkheid van het bestuur en de raad van toezicht dat de zorgorganisatie handelt en is ingericht in overeenstemming met de principes van de Governancecode. Aan hen is ook de taak om afwijkingen van de code te signaleren en naar aanleiding daarvan te handelen.
Indien belanghebbenden – denk aan medezeggenschapsorganen – van mening zijn dat een zorgorganisaties niet aan de Governancecode voldoet, dan kunnen zij naar Governancecommissie Gezondheidszorg stappen. De Governancecommissie zal toetsen of de zorgorganisatie de code wel of niet goed toepast. Indien een zorgorganisatie de uitspraak van de Governancecommissie niet overneemt of niet uitvoert, dan kan de brancheorganisatie waarbij de zorgorganisatie is aangesloten daartegen optreden. Dit kan in extreme gevallen zelfs tot schorsing of royement van het lidmaatschap van de zorgorganisatie leiden.
Heeft u vragen over de Governancecode Zorg, neemt dan contact op met Sonja Geldermans, advocaat Ondernemingsrecht.
Blogreeks
In deze blogreeks zal worden stilgestaan bij verschillende aandachtspunten van Governance in de Zorg, zoals de rol van de cliëntenraad en welke regels (gaan) gelden voor commerciële zorginstellingen.
Wilt u elke maand een overzicht van updates en blogs in uw mailbox? Klik dan hier om u in te schrijven voor de nieuwsbrief!
